door Jan Machiel van Bracht
Erkend fijnproever / jurylid en co-auteur van De Biericonen der Lage Landen
Wie zijn de belgische brouw families?
In Bierland België bestaan wel meer dan 150 authentieke brouwerijen, een handjevol daarvan bestaat al meer dan 100 jaar, een enkele dateert zelfs uit de 17e eeuw, en zijn nog steeds in handen van de nazaten van de oprichters. Het is knap dat deze bedrijven diverse wereldoorlogen, crisissen en schaalvergroting door overnames hebben overwonnen. Even knap is het dat ze kennis en ervaring konden doorgeven en hun familietraditie steeds wisten voort te zetten.
Onder het motto “er is meer wat ons bindt dan dat ons scheidt” is in november 2007 het initiatief genomen tot de oprichting van de vzw (vereniging zonder winstbejag) van Belgische Familiale Brouwers, met het idee de bierconsument de bepaalde garanties te geven. De gedachtegang hier achter is dat het deze brouwersgeslachten zijn geweest die verantwoordelijk waren voor (internationale) uitstraling van het product Belgisch Bier.
1986: Jaar van het Bier
De meeste van de aangesloten leden zijn ooit begonnen als dorpsbrouwerijtje, vaak in combinatie met een boerderij en het bier werd puur lokaal verkocht in kannen en kruiken. Pas veel later in flesjes en vaten. Het brouwen werd pas in de 20e eeuw hoofdactiviteit en door de snelle vooruitgang van steeds verbeterde brouwtechnieken en modernere apparatuur is de kwaliteit van de bieren ook steeds beter geworden. Sinds de jaren’80 van de vorige eeuw zijn de bieren van de familiale brouwers pas echt goed doorgebroken, ook in het buitenland. Dit kwam met name door het Jaar van het Bier in 1986, een geslaagde promotiecampagne door de Belgische Brouwers. Vele bekende Belgische bieren afkomstig van Familiale brouwerijen zijn inmiddels uitgegroeid tot echte iconen.
Herkenbaarheid en criteria
Een Belgische Familiale Brouwerij herken je aan het speciale en herkenbare logo dat de leden mogen voeren. De leden zien het als kwaliteitslabel op de etiketten van hun bieren. Op diverse bierfestivals delen ze tevens een gezamenlijke stand.
Deze drie criteria zijn de belangrijkste om lid te kunnen zijn:
- Alle bieren zijn gebrouwen door de onafhankelijke, familiale brouwerij die minstens 50 jaar bestaat
- Alle bieren zijn uitsluitend in België gebrouwen en op de Belgische markt te koop.
- Alle bieren zijn origineel en niet onder een andere naam of label op de markt verkrijgbaar.
Deze richtlijnen zijn behoorlijk strikt. De overnames van Brouwerij Bosteels door AB Inbev en Palm/Rodenbach door Bavaria heeft er in 2016 toe geleid dat voor het eerst brouwerijen de vereniging hebben verlaten.
3500 jaar brouwervaring
Op dit moment zijn er 20 leden aangesloten. Zij brouwen samen meer dan 150 originele bieren in alle smaakstijlen. Alle brouwers samen beschikken over meer dan 3500 jaar brouwervaring.
Alle familiebrouwerijen zijn een bezoekje waard. De meeste leden hebben wel een proeflokaal, een leuke shop of hebben nog iets extra’s te bieden.
Zo beschikt De Koninck in Antwerpen over een uniek belevingscentrum, waar ook een ambachtelijke bakkerij, chocolatier, kaasaffineur en slager deel van uit maken.
Bij Duvel Moortgat in Breendonk kun je Duvel van het vat proeven en er wordt binnenkort een nieuwe microbrouwerij geopend.
In Mechelen bij brouwerij het Anker kun je proeven van de eigen gestookte whisky. Bovendien kan je daar ‘bij de brouwer onder de wol’: de brouwerij heeft onlangs haar Carolus hotel geheel vernieuwd.
Als een ware geuzesteker zelf de perfecte mix ontdekken van sour ales: De Brabandere in Bavikhove heeft deze originele formule ontwikkelt.
Bij De Ryck in Herzele kun je na een rondleiding de bieren proeven in de voormalige paardenstal. Ook kan je proeven van de gestookte Bierblomme (een bierlikeur) en met bier gevulde pralines.
Een brouwerijmuseum bezoeken kan bij Huyghe in Melle (bekend van Delirium bier) en De Halve Maan in Brugge (Brugse Zot en Straffe Hendrik). De brouwerijen Sint Bernardus en Dubuisson (Bush en Cuvée des Trolls) beschikken over een eigen hopveld.
Het Waalse dorpje Tourpes is de bakermat van de saison, waar Dupont is gevestigd. Hier kun je door de brouwersvrouw gemaakte bierkaas proeven. Heerlijk bij de bieren van Dupont, zoals Moinette Blond of natuurlijk de Saison.