Bier proeven met een smaakwiel
Soms denk je bij het proeven van een bier een bepaalde smaak of geur te herkennen, maar kan je hem niet helemaal plaatsen. Niet alleen beginnende bierliefhebbers kunnen moeite hebben om een aroma te identificeren, ook geoefende proevers worstelen hier soms mee. Daar kan een smaakwiel bij helpen.
Wat is een smaakwiel?
Als je op internet gaat zoeken naar welke smaken en aroma's er in een bier kunnen zitten, dan kom je al snel op ingewikkelde termen als isoamylacetaat en 2-Phenylethanol. In de jaren '70 zette de Deense professor Morden Meilgaard deze smaakstoffen op een zogenaamd smaakwiel.
Interessant voor de echte bier geeks en brouwers, maar niet nuttig als je gewoon gezellig bier aan het proeven bent. In de loop der jaren zijn er echter ook andere versies gemaakt, die gebaseerd zijn op het werk van Dr. Meilgaard. Een daarvan is de versie die Mark Dredge heeft gemaakt. Zijn intentie was om het smaakwiel voor een veel breder publiek bruikbaar te maken.
Die stoffen isoamylacetaat en 2-Phenylethanol zou de gemiddelde proever namelijk koppelen aan banaan en bloemen. En daar kan iedereen zich iets bij voorstellen.
Hoe gebruik je het smaakwiel?
In het wiel staan verschillende smaken en aroma's gegroepeerd. Ook kan je er bijvoorbeeld mondgevoel in terugvinden. Met een beetje oefeningen kan je al snel meerdere elementen uit het smaakwiel in een bier herkennen.
Je kan het wiel vanuit het midden of juist vanuit de buitenkant benaderen. Als beginnende proever kan je gewoon het hele cirkeltje af gaan om te kijken of er iets klikt. Meestal ligt de smaak (letterlijk) op het puntje van je tong en herken je het zodra je bijvoorbeeld het woordje 'grapefruit' of 'biscuit' leest. Meer geoefende proevers weten vaak al waar een bepaalde smaak vandaan komt en herkennen bijvoorbeeld hoppige aroma's. Zij kunnen wat gerichter op zoek gaan naar de precieze smaak en de herkomst ervan.
Voorbeelden uit het smaakwiel
Westmalle Tripel
Proef bijvoorbeeld eens een Westmalle Tripel. Dit bier staat bekend om de fruitige aroma's, een beetje kruidigheid en veel koolzuur.
Die fruitige aroma komt in dit geval niet uit de hop, maar uit zogenaamde 'esters' die de hop produceert. We kijken dus in het grijze segment links onderin, waar we bijvoorbeeld banaan, peer en kruidnagel zien staan.
Dit bier haalt echter ook een deel van haar smaak uit de mout. In dat segment zie en proef je honing, biscuit en toast. Op andere plekken op het wiel zou je bijvoorbeeld het verwarmende van alcohol en het grassige van Europese hoppen kunnen herkennen.
Lagunitas IPA
Als echte West Coast IPA haalt de Lagunitas IPA een groot deel van haar smaak uit Amerikaanse hoppen. En inderdaad, die harsige tonen en aroma's van grapefruit en citrus zie je in dat hoekje van het smaakwiel staan. Lagunitas gebruikt ook caramout voor dit bier, dus wellicht dat je ook de zoeten tonen van karamel of het granige van biscuit herkent.
Kompaan Bloedbroeder
Voor een zwaar en donker bier als deze kijk je al snel naar de bovenkant van het smaakwiel. Zo kan je waarschijnlijk tonen van (donkere) chocolade en koffie herkennen, die afkomstig zijn uit de geroosterde mouten. Dit bier is bovendien gemaakt met port, dus misschien dat je ook wat rozijnen of ander gedroogd fruit herkent. Het mondgevoel is zwaar en dik en het hogere alcoholpercentage geeft een verwarmend effect.
Bij het gebruiken van het smaakwiel is het advies vooral gewoon om veel te oefenen. Bij elk bier dat je drinkt, zeker ook bij bieren die je al heel goed denkt te kennen, kan je vaak hele nieuwe smaken ontdekken als je het smaakwiel er even bijpakt. Proost!