Porter Versus StoutWat is het verschil?

Milk stout, russian imperial stout, Irish dry stout en export stout zijn vier verschillende varianten van het biertype stout, maar wist je dat het voor ‘de Stout’ allemaal begon bij een porter? Stout is namelijk van oorsprong een sterke porter, een zogenoemde stout porter die je mee terugneemt naar het 18e-eeuwse Londen.

Dit jaar maken stout en porters een comeback! Kompaan Bloedbroeder is zelfs de overall winnaar van de Dutch Beer Challenge tijdens de Week van het Nederlandse Bier 2017. Kompaan Bloedbroeder is een rokerige 9% stout gemaakt in Den Haag. De bierstijl gaat al jaren terug...

Hoe het begon...

De porter is ontstaan in het 18e-eeuwse Londen, ontwikkeld uit de brown ale. Een donker, maar niet zwaar bier met geroosterde en gebrande smaaktonen. Het was het bier van de porters, de Engelse straat- en rivierdragers die het bier dronken vanwege de sterke smaak en de hogere voedingswaarde.

Naarmate de populariteit van dit biertype steeg, gingen steeds meer brouwers los op een eigen porter en zo ontstonden er langzaam maar zeker andere varianten op dit bier. Verschillende ingrediënten werden er aan de porter toegevoegd om het percentage alcohol te verhogen en dit resulteerde in een stout porter, later vereenvoudigd naar stout. 

Variaties

• ROBUST PORTER: zwaardere versie van de porter. Voller en wat donkerder, maar met eerder een zoetige afdronk dan een bittere vandaar de naam robust. De Flying Dog Gonzo Imperial Porter is hier een goed voorbeeld van.
• SMOKED PORTER: voegt gerookte mout toe aan het bier voor een rokerig hint wat een smoked porter kenmerkt. Een smoked porter van Nederlandse bodem is bijvoorbeeld Koud Vuur van het Groningse Baxbier.
• IRISH DRY STOUT: de bekendste stout wordt gemaakt door de Guinness brouwerij uit Ierland. Deze stout-variant wordt ook wel Irish dry stout genoemd. Stouterik van Brasserie de la Senne is een voorbeeld uit België.
• EXPORT STOUT: voor de export werd door Guinness een sterkere stout gemaakt, de export stout.
• MILK STOUT: ook wel ‘sweet stout’ genoemd. Bij deze variant zoals bijvoorbeeld De Prael Milk Stout wordt lactose ofwel melksuiker gebruikt (een niet vergistbare suiker) waardoor een zoete smaak ontstaat. Nog meer zoete stouts zijn een oatmeal stout (met haver) en een chocolate stout.
• RUSSIAN IMPERIAL STOUT (R.I.S.): verreweg de sterkste onder de stouts. Een extra zware stout die flink werd gehopt om de reis van Engeland naar de Baltische staten goed te kunnen doorstaan.
• OESTERSTOUT: naast de vier belangrijkste stout’s zijn er nog meer variaties op dit altijd populaire bier. Een oesterstout bijvoorbeeld is gebrouwen met oesters, die tijdens het kookproces aan het brouwsel worden toegevoegd.

Is er verschil?

Porters zijn donker koper tot donkerbruin van kleur, ruiken zowel fruitig als naar gebrande mout en ook kom je in de geur soms iets van karamel, cappuccino of zoethout tegen. De smaak van een porter is volmondig, iets zoet en heeft licht gebrande bitters.

Stouts zijn eveneens donkere bieren maar zijn doorgaans donkerder dan een porter en hebben een meer gebrande, bittere en droge smaak. In de geur is gebrande mout overheersend en soms ruik je ook wat zurigs.

Het zijn dus de details die het verschil maken tussen de twee stijlen. Beide bierstijlen kennen diverse variaties en brouwers blijven experimenten en nieuwe bieren creëren. Zo zijn hedendaagse porters regelmatig hoger in alcohol dan stouts. Sowieso kan het alcoholpercentage van zowel een porter als een stout enorm variëren van 4% tot wel 14% (denk hierbij aan een Russian Imperial Stout). In Nederland is Brouwerij De Molen erg bekend om hun stouts.

‘Ice cream float’

Stouts en porters zijn zeer geschikte bieren om een typisch Amerikaanse ‘ice cream float’ mee te maken. Schenk een flinke scheut bier over een paar bollen romig vanille-ijs en geniet van deze traktatie. Ook voor het bakken van taarten en cakes of het maken van een bieramisu zijn deze bieren met een licht gebrande smaak een goede toevoeging.

Bewaren en barrel aging

Zwaardere varianten (> 8%) van zowel een porter als een stout lenen zich uitstekend om te bewaren. Doordat je deze bieren laat rijpen op de fles, ontstaan er meer ronde en intense smaken in het bier. Ook zijn stouts en porters ideaal voor het laten rijpen op houten vaten waar voorheen een andere drank in heeft gezeten, zoals bourbon of cognac. Het rijpen op vaten geeft op twee manieren smaak aan het bier: door de smaak van de drank die eerder in het vat heeft gezeten, en door het vat zelf. Denk aan: vanille, kruidigheid, rokerigheid, houtsmaak, kokos, en karamel. Sgt. Night Vision van brouwerij Het Uiltje is een voorbeeld van een barrel aged bier.

Serveren

Serveer een porter het beste in een tulpvormig of een pint glas bij een temperatuur van 8-10 graden celcius. Een stout serveer je beter iets warmer bij een temperatuur van 10-14 graden celcius, in eveneens een tulpvormig of een pint glas.