Wordt het bier duur betaald?Over de prijs van bier
Hoe komt de prijs van een bier tot stand? En hoe kan het dat de prijs van hetzelfde bier per land anders is? Wat is eigenlijk het duurste bier ter wereld? Wordt het bier duur betaald – of is bier nog steeds 'een betaalbare luxe’?
Productiekosten
Over de prijs van bier zouden we kort kunnen zijn, ware het niet dat de overheid er telkens een ‘eigen’ stempel op drukt. Natuurlijk heeft een brouwerij inkoopkosten (water, graan, hop, gist, verpakkingsmateriaal) en natuurlijk kan een op grotere schaal producerend bedrijf hier betere condities bedingen.
Dan zijn er nog andere vaste lasten (personeel, huur, afschrijvingen) en willen de aandeelhouders zelf ook graag iets op hun boterham. Ook afhankelijk van de grootte van de brouwerij, maar zeker ook afhankelijk van hoe veel moeite het kost om hun product verkocht te krijgen, gaat er ook nog flink wat naar de marketingjongens en –meisjes.
Bepaalde bieren zijn duurder om te maken dan andere. Zeker als de brouwerij veel gebruik maakt van aromatische hopsoorten kan het een fors verschil maken in de kosten: je hebt weliswaar weinig hop nodig, maar het is met afstand het duurste ingrediënt voor een brouwer. Sommige hopsoorten zijn even prijzig als kaviaar!
Hoe langer de tijd is die het kost om bier te maken, hoe meer deze factor gaat meewegen. Moet een bier twee jaar op eikenhouten vaten rijpen, dan zie je dat terug in de prijs. Logisch: het vertegenwoordigt een waarde maar die kan nog niet in cash worden omgezet en dat scheelt rente. Geld lenen kost geld; geld dat vast zit in rijpend bier ook.
Belasting beïnvloedt de prijs
Tot zover de meest voorkomende prijzige productiekosten: deze vallen, daar waar het gaat om de invloed op de verkoopprijs, toch redelijk in het niet bij externe factoren. Hier komt de overheid om de hoek kijken: bedenk dat van elk bier dat je in Nederland geniet een zesde deel als BTW meteen naar de schatkist vloeit. In ons omringende landen kan dat zomaar een vijfde zijn (25% BTW is het tarief in veel Europese landen).
Daar komt dan de accijns nog eens bij. Elk land hanteert een eigen methode, maar in alle gevallen is er sprake van een genotsmiddelenbelasting op alcohol. In Nederland varieert het accijnsdeel grofweg tussen de 10 en 15 eurocent per flesje van 33 cl. Bieren van kleine brouwerijen worden minder zwaar belast dan die van grote en naar mate een bier meer alcohol bevat is het met meer accijns bezwaard.
Anders dan BTW is dit een vast bedrag, maar per land zitten er grote verschillen tussen deze bedragen. Duitsland en Luxemburg hanteren het Europese minimumtarief; Nederland zit met Denemarken en Frankrijk in de Europese middenmoot die bijna vier keer hoger ligt dan dat minimum. Maar Engeland, Finland en Noorwegen zitten daar dan weer drie- tot zesmaal boven! Meer dan een euro aan accijns per fles is daar eerder regel dan uitzondering.
’s Werelds duurste bier
Wat precies ’s werelds duurste bier is zullen we nooit zeker weten: onderhands gaan flesjes voor soms astronomische bedragen over tafel. Flesjes Westvleteren bijvoorbeeld kunnen op veilingsites zomaar honderden euro’s opbrengen. Ooit legden twee Japanners in het Brusselse Delirium café voor een flesje Westvleteren 12 uit 1968 het lieve sommetje van € 999,99 op tafel. Er bleek nog een exemplaar aanwezig te zijn – die namen ze gelijk ook.
Commercieel gezien is Jacobsen Vintage het prijzigste bier dat geregeld verkrijgbaar is: een fles van 375 ml kost rond de € 450. Utopia van Samuel Adams (meer een bierlikeur) doet daar met €250 voor 700 ml niet veel voor onder, maar toch.
Incidenteel zijn andere belachelijk hoog geprijsde bieren verkrijgbaar geweest, zoals Sapporo Space Brew: dit bier werd gebrouwen met gerst die buiten de dampkring ontkiemd was. Voor zes flesjes betaalde je destijds zo'n 100 euro. Of wat te denken van "The End of History"? BrewDog bracht dit ge-ijsbockte bier op de markt, waarvan de fles in opgezette dieren werd gestoken. Het resultaat kon je kopen voor prijzen tussen de 500 en 900 euro.
Betaalbare luxe
Maar alle gekheid op een stokje: voor een paar euro koop je smaakexplosies in allerlei kleuren, met waanzinnig gevarieerde geuren en in tientallen smaakvarianten. Als je dat vergelijkt met andere dranken is bier, met afstand, de meest betaalbare luxe die jezelf kunt gunnen. En dan wordt het tegenwoordig ook nog eens gratis bij je thuis bezorgd!